ساینده های مورد استفاده در آماده سازی سطح
ساینده های مورد استفاده
در نوشته های قبلی مروری کلی بر روش های آماده سازی سطح داشتیم و سپس به روش پاشش ساینده پرداختیم و در ادامه به معرفی و بررسی دقیق تر مواد ساینده مورد استفاده در آماده سازی سطح می پردازیم.
از آن جایی که طیف وسیعی از ساینده ها برای تمیز کردن سطوح به کار می رود، مختصرا به معرفی برخی از این مواد خواهیم پرداخت.
در انتخاب و استفاده از ساینده ها باید به موارد مهمی چون قیمت، کیفیت و میزان آلایندگی ساینده توجه کرد همچنین باید توجه داشت که ساینده مورد استفاده فاقد هرگونه آلودگی و یا گرد و غبار باشد.
برای استفاده دوباره از مواد ساینده، حتماً باید آن ها را بازیافت کرد، بدین معنی که باید با استفاده از دستگاه های مخصوص تصفیه شده و آلودگی ها، گرد و غبار و ناخالصی ها را از ساینده جدا کرد در غیر این صورت، ساینده های تصفیه نشده خود می توانند عامل ایجاد آلودگی در محیط کار شوند.
موسسات استاندارد هرکدام طبقه بندی های خاصی برای مواد ساینده بکار برده‌اند. در استاندارد انگلستان (BS) طبقه بندی زیر ارائه شده است:
در استاندارد SSPC ساینده ها به دو گروه کلی ساینده های فلزی و غیر فلزی تقسیم بندی شده اند.به صورت زیر:
در توضیح جداول فوق لازم به ذکر است که ساینده های طبیعی مانند پوست گردو و نارگیل، برای برداشتن آلودگی ها و رنگ های با چسبندگی کم مناسب است اما بر روی سطح فولاد زبری ایجاد نمی کنند.
1- ساینده های فلزی
ساینده های فلزی به دو شکل کلی شات و گریت تقسیم بندی می شوند. این ساینده ها علاوه بر ایجاد آلودگی کم، می توانند بارها بازیافت شوند.
شات همان ساچمه های فلزی است که به شکل کروی بوده و در اثر برخورد با سطح ،شکل کوبیده شده ای به سطح می دهد. کاربرد عمده شات برای پاک کردن لایه اکسیدی[1] از روی سطح فولاد نو است.
دوام بالا از ویژگی های مهم شات فلزی است.
در تصویر سمت راست اندازه بندی ذرات شات نشان داده شده است. ذرات با اندازه S110 ریزترین ذرات شات و ذرات با اندازه S780 بزرگترین اندازه را دارند.
گریت بر خلاف شات از ذرات فولاد به صورت خرد شده و زاویه دار تشکیل می شود. این ذرات بر اثر برخورد با سطح، یک پروفایل زبر از خود به جا می گذارند.
همانند ذرات شات، گریت ها نیز با کدهایی اندازه گذاری می شوند. گریت های با اندازه‌ی G120 ریز ترین و گریت های با اندازه ی G10 درشت ترین اندازه را دارند.
1- ساینده های غیر فلزی
برخی از ساینده های غیرفلزی پرکاربرد به شرح زیر می‌باشند:
2-1 سیلیس(سند)
ماسه سیلیسی ماده ای سخت، بادوام و ارزان قیمت است، اگر چه در استاندارد های اروپایی استفاده از سیلیس به دلیل ایجاد مشکلات تنفسی از جمله بیماری سیلیکوزیس ممنوع است، اما در ایران و در اکثر پروژه ها از آن استفاده می شود. مهمترین دلیل آن هم در دسترس بودن و ارزان بودن سیلیس است. سیلیس در اکثر کشورهای جهان به عنوان ماده سرطان زا شناخته می شود.
در مکان هایی که از سیلیس استفاده می شود، ذرات آزاد سیلیس تا هشت ساعت بعد از اتمام کار در محیط باقی می ماند و می تواند برای افرادی که در این محیط قرار دارند ایجاد مشکلات تنفسی نماید. از این رو توصیه می شود افرادی که به طور مداوم در معرض گرد و غبار سیلیس قرار دارند حداقل یک لیوان شیر در روز مصرف نمایند.
سیلیس یا سیلیسوم دی اکسید با فرمول شیمیایی SIO2
2-2 استئارولیت [2]
سنگی معدنیست که از آلومینیوم سیلیکات، آهن و کمتر از 5% سیلیکای آزاد تشکیل شده است و رنگ تیره ای دارد. این ساینده به علت سایز نسبتا ریز، کاربرد محدودی دارد، ولی به علت سختی خوب و چگالی نسبتا بالا برای پاک کردن زنگ و پوشش های سبک کاربرد دارد.
استئارولیت
2-3 نارسنگ [3]
نوعی سنگ معدنی سخت سیلیکاتی است. نوع پر مصرف آن آلماندیت است. این ساینده به علت این که در هنگام برخورد به سطح گرد و خاک کمتری ایجاد می کند و سختی بالایی دارد که برای استفاده در داخل محیط های بسته مانند داخل مخازن و تانکر ها توصیه می شود.
در حال حاضر ذخیره این ماده معدنی در ایران تقریبا تمام شده است در نتیجه قیمت این ماده معدنی در مقایسه با مواد دیگر بالاتر است. البته به دلیل این که به ازای سطح مصرف مقدار برابری از نارسنگ در مقایسه با ساینده های معمولی، سطح بیشتری تمیز می شود، مصرف این ماده صرفه اقتصادی خواهد داشت.
نارسنگ
2-4 سرباره مس [4]
سرباره ها[5]، ضایعات فاز شیشه ای در تولیدات صنعتی و فرآیند هایی مانند تصفیه و احتراق می باشند. سرباره ها از نظر ساختار شیمیایی آلومینوسیلیکات هستند که در آهن یا چند فلز قلیایی غنی شده اند. سرباره ها موادی شکننده اند و در اثر ضربه خرد می شوند ، به همین دلیل در هنگام پاشش سرباره ها گرد و غبار زیادی ایجاد می شود. همچنین از معایب دیگر این مواد، غیر قابل بازیافت بودن آن ها است. در عین حال می توانند شامل فلزات سنگین سمی نیز باشند.
سرباره مس یا سیلیکات آهن، از ضایعات تولید مس از سنگ معدنی سولفید است. این ماده سیاه رنگ به خاطر قیمت مناسب، سرعت تمیز کاری بالا، تولید گرد و غبار کم، امکان استفاده مجدد و در دسترس بودن امروزه در ایران جزء ساینده های پر کاربرد است. یکی از مشکلاتی که سرباره مس ایجاد می کند، به جا گذاشتن ذرات سیاه بر روی سطح کار است.
سرباره مس در دو نوع شفاف و مات تولید می شود و از آن جایی که نوع مات آن سخت تر بوده و اثر کمتری بر روی سطح به جا می گذارند که برای عملیات بلاست کاری استفاده از آن توصیه می شود.
همچنین در آنالیز شیمیایی سرباره مس کمتر از 2% مس وجود دارد، به همین سبب استفاده از آن برای سازه های مغروق در آب توصیه نمی شود.
سرباره مس
2-5 سرباره نیکل [6]
سرباره نیکل رنگ سبز روشنی دارد. این ماده عمدتا از فلزات سنگین به همراه سرباره مس تشکیل می شود و مقدار کمی نیز کروم و نیکل در آن است.
سرباره نیکل
2-6 دیگر موارد
برای مشاوره تخصصی پیرامون رنگ های دریایی ، ساحلی ، فراساحلی ، صنعتی و ساختمانی کانسای با آرمانی فام تماس حاصل فرمایید.
