زنگ زدگی و مصائب آن

پس از گذر از عصر ابزار های سنگی، انسان به استفاده از فلزات به علت ویژگی های منحصر به فرد آن ها پرداخت. فلزاتی مانند مس، آهن، نقره و پس از آن آلومینیوم و روی مورد استفاده وسیع در صنایع مختلف قرار گرفت. اما مشکل بزرگ این مواد نیز ناپایداری آن ها به صورت خالص و تمایل آن ها برای تبدیل شدن به ترکیباتی مانند اکسید فلزی بود که موجب نابودی فلز می شد. در این زمان بود که لزوم وجود علمی به نام علم خوردگی [1] و بررسی دلایل ایجاد این پدیده ناخواسته و روش های جلوگیری از آن مورد توجه قرار گرفت. خوردگی فلزات به شکل ها و دلایل مختلف به وجود می آید ولی مهمترین دلیل به وجود آمدن آن را می توان در واکنش های الکتروشیمیایی در فلزات بررسی کرد.

بر اساس تحقیقاتی که در سال های 1999 تا 2000 در ایالات متحده آمریکا صورت گرفت، خسارات مستقیم ناشی از خوردگی رقمی حدود  276 میلیارد دلار در سال برآورد شد. بزرگی این رقم زمانی معلوم می شود که این عدد را با تولید ناخالص ملی آمریکا مقایسه شود. بر این اساس این هزینه معادل 3.1% کل تولید ناخالص ملی آمریکا است که 137.9 میلیارد دلار از این رقم تنها به بخش صنعت اختصاص دارد. در ایران نیز بررسی های غیر رسمی در این مورد صورت گرفت. بر اساس این تحقیقات، زیان های مستقیم ناشی از خوردگی در سال 1373 حدود 5000 میلیارد ریال، در سال 1375 حدود 9000 میلیارد ریال و در سال 1379حدود 27500 میلیارد ریال برآورد شده است.

به طور ویژه اگر خوردگی در آهن و فولاد را بررسی کنیم متوجه خواهیم شد که دو عامل رطوبت و وجود اکسیژن باعث ایجاد یک پیل الکتروشیمیایی بر روی سطح فلز شده و به مرور زمان فلز را اکسید کرده و به اصطلاح زنگ می زند.

[1] Corrosion